FacebookXEmailΑνταλλαγή

Μετά το θάνατο του πάπα Φραγκίσκου, σύμφωνα με το πρωτόκολλο, συγκαλείται κονκλάβιο στην Καπέλα Σιξτίνα του Βατικανού, όπου οι καρδινάλιοι συμμετέχουν σε γύρους ψηφοφορίας για να καθορίσουν τον επόμενο επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Το κονκλάβιο είναι ουσιαστικά η «Σύνοδος των Καρδιναλίων». Η σύγκληση θα γίνει μετά την ταφή του πάπα Φραγκίσκου. Η σορός  θα τεθεί πρώτα σε λαϊκό προσκύνημα. Το πένθος διαρκεί 9 ημέρες, ενώ η ταφή πραγματοποιείται μεταξύ της τέταρτης και έκτης ημέρας από το θάνατό του. Η Ιταλία επίσης κηρύσσει περίοδο εθνικού πένθους.

Η διαδικασία για την εκλογή του νέου Πάπα, δεν προβλέπεται να κρατήσει περισσότερο από έναν μήνα. Η ψηφοφορία είναι μυστική  με τους καρδινάλιους να παραμένουν κλεισμένοι εντός συγκεκριμένου χώρου, χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας με τον έξω κόσμο, μέχρι να υπάρξει αποτέλεσμα. Το σήμα για την εκλογή είναι ο γνωστός λευκός καπνός.

Αν δεν έχει εκλεγεί Πάπας έπειτα από 13 ημέρες, τότε γίνεται ψηφοφορία ανάμεσα στους δύο επικρατέστερους υποψηφίους, χωρίς όμως να αλλάξει η απαίτηση για αυξημένη πλειοψηφία. Ο στόχος είναι να επιτευχθεί πραγματική ενότητα και να αποτραπούν οι συμβιβαστικές επιλογές.

Σύμφωνα με ιταλικά Μέσα Ενημέρωσης, μόνο 138 από τους 253 καρδιναλίους θα μπορούν να υπηρετήσουν ως εκλέκτορες στο επόμενο κονκλάβιο και κανένας καρδινάλιος άνω των 80 ετών δεν μπορεί να συμμετάσχει στην ψηφοφορία.

Σημειώνεται πως η απόφαση για το «κλείδωμα» των καρδινάλιων σε μια αίθουσα είχε ληφθεί για να επιταχυνθεί η εκλογή του νέου Πάπα αφού σε ορισμένες περιπτώσεις, λόγω εσωτερικών διαφωνιών, η διαδικασία διαρκούσε ακόμη και ολόκληρα χρόνια. Πρόκειται για μια αυστηρά καθορισμένη τελετουργία με ρίζες που φτάνουν πίσω στον 13ο αιώνα.

Μέχρι και το 1978, οι καρδινάλιοι διέμεναν σε πρόχειρα δωμάτια κοντά στην Καπέλα Σιστίνα. Από το 2005, διαμένουν στον οίκο φιλοξενίας Santa Marta, ένα κτίριο με περίπου 130 δωμάτια, το οποίο σφραγίζεται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Οι επικρατέστεροι καρδινάλιοι για τη θέση του Πάπα:

Προσφάτως, πριν ακόμα ο Πάπας Φραγκίσκος φύγει από τη ζωή, κι ενώ η κατάσταση της υγείας του είχε επιδεινωθεί, διεθνή Μέσα Ενημέρωσης, δημοσίευσαν μια λίστα με τους επικρατέστερους υποψήφιους καρδιναλίους για τη θέση του Πάπα. Αυτοί είναι οι:

Καρδινάλιος Matteo Zuppi, 69 ετών, Ιταλία

(Είναι ο Πρόεδρος της Ιταλικής Επισκοπικής Διάσκεψης. Γεννήθηκε στη Ρώμη και υπηρέτησε στη σημαντική θέση του αρχιεπισκόπου της Μπολόνια της Ιταλίας, γεγονός που τον καθιστά εσωτερικό γνώστη του Βατικανού του Φραγκίσκου. Κλήθηκε το 2023 να πραγματοποιήσει μια υψηλού προφίλ ειρηνευτική αποστολή στην Ουκρανία, συναντώντας τον Ζελένσκι. Επίσης στάλθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες για να συναντηθεί με το γνωστό καθολικό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Το 2019 έγινε καρδινάλιος από τον Πάπα Φραγκίσκο).

Καρδινάλιος Wim Eijk, 71 ετών, Κάτω Χώρες

(Πρώην γιατρός, θεωρείται ευρέως ως ένας από τους πιο συντηρητικούς και από τους επικρατέστερους υποψήφιους. Το 2015, συνέβαλε στη συγγραφή του βιβλίου «Έντεκα καρδινάλιοι μιλούν για το γάμο και την οικογένεια: Essays from a Pastoral Viewpoint», το οποίο αντιτάχθηκε σθεναρά στην έγκριση του Φραγκίσκου για πολιτικούς νέους γάμους στην περίπτωση που δεν έχει λάβει ακύρωση του πρώτου γάμου. ‘Εγινε καρδινάλιος από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ’ το 2012).

Καρδινάλιος Pietro Parolin, 70 ετών, Ιταλία

 

(Ο γραμματέας του κράτους του Βατικανού, Pietro Parolin, υπηρέτησε στο Βατικανό του Πάπα Φραγκίσκου για 11 χρόνια. Θεωρείται μετριοπαθής πολιτικά. Πέρασε την καριέρα του συμμετέχοντας στη διπλωματική πτέρυγα της Αγίας Έδρας, περνώντας τμήματα της καριέρας του στη Νουντσιατούρα της Νιγηρίας και του Μεξικού. Έγινε καρδινάλιος το 2014 από τον Πάπα Φραγκίσκο. Ο Parolin θα μπορούσε να θεωρηθεί προέκταση της κληρονομιάς του πάπα Φραγκίσκου).

Καρδινάλιος Fridolin Ambongo Besungu, 65 ετών, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό

(Πρόεδρος του Συμποσίου των Επισκοπικών Διασκέψεων της Αφρικής και της Μαδαγασκάρης, έγινε πρωτοσέλιδο όταν απέρριψε μια αμφιλεγόμενη δήλωση του πάπα Φραγκίσκου. Κήρυξε άκυρο το δόγμα Fiducia supplicans – το οποίο επέτρεπε στους ιερείς να ευλογούν ανύπανδρα και ομόφυλα ζευγάρια – στην αφρικανική ήπειρο. Ο Πάπας Φραγκίσκος έκανε τον Besungu καρδινάλιο το 2019).

Καρδινάλιος Luis Antonio Tagle, 67 ετών, Φιλιππίνες

(Υπηρετεί ως Προκαθήμενος του Τμήματος Πρώτου Ευαγγελισμού του Δικατείου Ευαγγελισμού και ως Πρόεδρος της Διακρατικής Επιτροπής για τους αφιερωμένους θρησκευόμενους. Αποκαλείται ο «Ασιάτης πάπας Φραγκίσκος». Θεωρείται πολιτικά αριστερόστροφος και έχει ασκήσει κριτική στη μεταχείριση της Εκκλησίας απέναντι στα άτομα ΛΟΑΤ και τους διαζευγμένους και ξαναπαντρεμένους καθολικούς. Είναι μόλις ο έβδομος Φιλιππινέζος που γίνεται καρδινάλιος και θα είναι ο πρώτος πάπας που θα προέρχεται από την ασιατική ήπειρο, αν εκλεγεί. Τον έκανε καρδινάλιο ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’ το 2012).

Καρδινάλιος Πέτερ Έρντο, 72 ετών, Ουγγαρία

(Πρώην Πρόεδρος του Συμβουλίου των Επισκοπικών Διασκέψεων της Ευρώπης και ευσεβής Μαριανός. Εδώ και καιρό αποτελεί μια σημαντική προσωπικότητα στην πολιτική της σύγχρονης εκκλησίας. Έχει στο παρελθόν αντιταχθεί στην πρακτική των διαζευγμένων ή ξαναπαντρεμένων καθολικών να λαμβάνουν τη Θεία Κοινωνία λόγω της δογματικής πεποίθησης για το ακατάλυτο του γάμου. Έχει επίσης εκφράσει την αντίθεσή του στην αποδοχή προσφύγων από ευρωπαϊκές χώρες, δηλώνοντας ότι αυτό ισοδυναμεί με εμπορία ανθρώπων. Έγινε καρδινάλιος το 2003 από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’).

Καρδινάλιος Raymond Burke, 76 ετών, Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής

(Θεωρείται ο κορυφαίος αρχισυντηρητικός στην εκκλησία – υπέρμαχος της λατινικής λειτουργίας και δημόσιος επικριτής των φιλελεύθερων τάσεων του Πάπα Φραγκίσκου. Γεννημένος στο Ουισκόνσιν και πρώην αρχιεπίσκοπος του Σεντ Λούις αμφισβήτησε την προθυμία του Φραγκίσκου να επιτρέψει στα διαζευγμένα και ξαναπαντρεμένα ζευγάρια να λάβουν τη Θεία Ευχαριστία. Έχει επίσης αμφισβητήσει τη νέα γλώσσα της Εκκλησίας γύρω από την τεχνητή αντισύλληψη, τους ομοφυλόφιλους και τους πολιτικούς γάμους ως «ενοχλητική». Έγινε καρδινάλιος από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ’ το 2010).

Καρδινάλιος Mario Grech, 67 ετών, Μάλτα

(Είναι ο σημερινός γενικός γραμματέας της Συνόδου των Επισκόπων. Θεωρείται πιθανός μετριοπαθής διάδοχος του Πάπα Φραγκίσκου. Στο παρελθόν έχει μιλήσει για την ανάγκη προσέγγισης όσων εξοστρακίζονται από την Εκκλησία λόγω των σεξουαλικών τους προτιμήσεων ή της οικογενειακής τους κατάστασης. Έγινε καρδινάλιος το 2020 από τον Πάπα Φραγκίσκο).

Άλλος πιθανός υποψήφιος  που συγκεντρώνει καλές πιθανότητες εκλογής, σύμφωνα με τα ιταλικά Μέσα Ενημέρωσης  είναι  ο Jean-Claude Hollerich, ένας Ιησουίτης του Λουξεμβούργου και ομιλητής στη Σύνοδο για τη Συνοδικότητα, που εκτιμήθηκε πολύ από τον Φραγκίσκο για την προσοχή του στα κοινωνικά ζητήματα.

Ακόμα ο  Pierbattista Pizzaballa, Λατίνος Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ξεχωρίζει για την εμπειρία του στο διαθρησκευτικό διάλογο αλλά και ο Jean-Marc Aveline, Αρχιεπίσκοπος Μασσαλίας.

Από την Πορτογαλία, ο καρδινάλιος José Tolentino de Mendonça θα αντιπροσώπευε μια σημαντική επιλογή για την πολιτιστική και θεολογική του ευαισθησία.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεχωρίζουν επίσης δύο ονόματα: ο Wilton Gregory, ο πρώτος Αφροαμερικανός καρδινάλιος και νυν Αρχιεπίσκοπος της Ουάσιγκτον, και ο Blase Cupich, Αρχιεπίσκοπος του Σικάγο, και οι δύο ερμηνευτές μιας Εκκλησίας που προσέχει τις σύγχρονες προκλήσεις.

Αντίθετα, ο Ρόμπερτ Σάρα, από τη Γουινέα, είναι μια εξέχουσα συντηρητική προσωπικότητα, πρώην επίτιμος νομάρχης της Εκκλησίας για τη Θεία Λατρεία.

Δεν αποκλείονται οι υποψηφιότητες του Αρχιεπισκόπου του Σαν Σαλβαδόρ ντε Μπαΐα Σέρτζιο ντα Ρότσα και του Αρχιεπισκόπου Μανάους Λεονάρντο Στάινερ.

 

Η μεταβατική περίοδος του Βατικανού

Mέχρι την εκλογή του νέου Πάπα, το Βατικανό βρίσκεται σε μια μεταβατική περίοδο που ονομάζεται sede vacante, που σημαίνει «η έδρα είναι κενή». Σε αυτή τη φάση η διακυβέρνηση της καθολικής εκκλησίας παραδίδεται προσωρινά στο κολέγιο των καρδιναλίων. Ωστόσο, δεν μπορούν να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις μέχρι να εκλεγεί νέος πάπας.

Η επιθυμία του Φραγκίσκου για την ταφή του 

Παραδοσιακά, ο πάπας θάβεται στη συνέχεια στις κρύπτες του Βατικανού, κάτω από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Σχεδόν 100 πάπες έχουν ενταφιασθεί εκεί, συμπεριλαμβανομένου του πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’, προκατόχου του Φραγκίσκου, ο οποίος παραιτήθηκε το 2013 και πέθανε το 2022.

Πάντως, ο Φραγκίσκος δήλωσε σε συνέντευξή του το 2023 ότι επέλεξε να ταφεί στη βασιλική Σάντα Μαρία Ματζόρε στη Ρώμη, μια από τις αγαπημένες του εκκλησίες. Εάν γίνει αυτό, θα είναι ο πρώτος Πάπας εδώ και έναν αιώνα που ενταφιάζεται εκτός Βατικανού.

Πώς θα μάθουμε τον νέο Πάπα 

Όταν αναδειχθεί νέος Πάπας, τού τίθεται το ερώτημα αν αποδέχεται την εκλογή και ποιο παπικό όνομα επιθυμεί να λάβει. Αν αρνηθεί, η διαδικασία ξεκινά από την αρχή. Αν αποδεχτεί, φοράει τα λευκά άμφια που έχουν προετοιμαστεί σε τρία μεγέθη και κάθεται στο θρόνο της Καπέλα Σιστίνα, όπου δέχεται την υπόκλιση και την υπακοή των καρδιναλίων.

Στη συνέχεια, το παγκόσμιο κοινό πληροφορείται την εκλογή μέσω του χαρακτηριστικού λευκού καπνού που βγαίνει από την καμινάδα της Καπέλα Σιστίνα. Ο λευκός καπνός παράγεται καίγοντας τα ψηφοδέλτια με ειδικά χημικά, ενώ ο μαύρος καπνός σημαίνει ότι δεν υπήρξε εκλογή.

Λίγη ώρα αργότερα, ο ανώτερος καρδινάλιος διάκονος  εμφανίζεται στο κεντρικό μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου για να αναφωνήσει το ιστορικό «Habemus Papam» («Έχουμε Πάπα»).

Ο νέος Ποντίφικας κάνει τότε την πρώτη του εμφάνιση και δίνει την ευλογία του στους πιστούς, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για την Καθολική Εκκλησία.

Foto: Catholic News Agency, ΑΝSA